غزل 47 حافظ: به کوی میکده هر سالکی که ره دانست

آموزش لحن دکلمه	مشاوره رایگان فن بیان	نقشه راه فن بیان

.

.
غزل 47 حافظ با به کوی میکده هر سالکی که ره دانست آغاز می شود. وزن غزل به کوی میکده هر سالکی ، مفاعلن فاعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف) می باشد. در ادامه می توانید متن کامل غزل و همچنین معنی لغات و شرح و تفسیر ابیات را مشاهده کنید. شرح و تفسیر برگرفته از کتاب شرح سودی بوسنوی بر حافظ ترجمه دکتر عصمت ستارزاده می باشد. ضمنا می توانید از فایل pdf متن، معنی و تفسیر غزل 47 حافظ استفاده کنید.

آنچه در ادامه می خوانید:

1- متن فارس و انگلیسی غزل

2- دکلمه غزل 

3- شرح و تفسیر غزل

4- معنی لغات

متن غزل 47 حافظ

دکلمه غزل 47 حافظ

دکلمه غزل به کوی میکده هر سالکی که ره دانست با صدای استاد حسین زند

شرح و تفسیر غزل 47 حافظ

کویِ میکده: جا و محلی که میکده در آن قرار دارد

سالِک: [ ل ِ ] مسافر و راه رونده . در اصطلاح تصوف طالب تقرب حق تعالی که عقل معاش هم داشته باشد

اندیشۀ تَبَه: فکر باطل . فکر نادرست

معنی بیت: عاشق رندی که به میکده راه یافت، جز به میکده رفتن دیگر از نظرش کار خطا و اندیشه نادرستی است.

حاصل کلام از دل می رود ز دستم صاحبدلان خدا را این است که خدایا طاقتم طاق شده است. به لهجه تهرانی یعنی صبر و تحملم تمام شده است.

زمانه: [ زَ ن َ / ن ِ ] روزگار. دهر.

اَفْسَر: [ اَ س َ ] تاج و کلاه پادشاهان

سَرْفَرازی: [ س َ ف َ ] فخر. افتخار. مفاخرت . مباهات

کُلَه: مخفف کلاه . تاج شاهی

معنی بیت: روزگار، کلاه و تاج پادشاهی را فقط به کسانی می دهد که رندی و عاشقی را فخر و افتخارِ جهان بدانند. حاصل کلام آنکه رندان و عاشقان پادشاهان جهانند.

آستانۀ میخانه: درگاه و پیشگاه میخانه

فیض: [ ف َ ] بسیار شدن آب چندانکه روان گردد. لبالب رفتن رود. پر شدن ظرف . آشکار کردن راز را. پر شدن سینه از راز که کتمان نتوان کرد. فاش گردیدن خبر.  بسیار شدن چیزی . روان شدن هر چیزی . بخشش . عطا. عطیه . لطف

معنی بیت: چون که میگساری و مستی باعث فاش شدن اخبار و اسرار می شود، کسی که پایش به میخانه باز شود از برکت جام شراب به اسرار پی می برد.

خَطِّ ساغَر: هفت خط جام شراب. قدما جام را با هفت خط مجسم کرده اند که به ترتیب از بالا به پایین عبارت است از: خط جور، خط بغداد، خط بصره ، خط ازرق ، خط ورشکر، خط کاسه گر و خط فرودینه. ساقی که مشتری شناس و مجرب بوده است متناسب با ظرفیت افراد جام شراب را پر می کرده و حتی فاصله زمانی را هم رعایت می کرده که بدمستی نکنند و از حال تعادل خارج نشوند. به کسی که چهار بار می توانست جام شراب که تا خط هفتم پر شده است را بخورد و بدمستی نکند هفت خط می گفتند.

جام جم: [ م ِ ج َ ] پیاله ٔ جمشید که ساخته ٔ حکما بود. از هفت فلک در او معاینه و مشاهده کردی . پیاله ٔ جم و پیاله یا آئینه ٔ سلیمان و یا اسکندر که همه ٔ عالم در آن بنا بر افسانه نموده میشد. جام جمشید. جام جهان آرا. جام جهان نما. جام جهان بین . جام کیخسرو. جام گیتی نما. جام عالم بین . جام جم یا جام جهان نما در شاهنامه منسوب به جمشید نیست بلکه فردوسی آن را به کیخسرو نسبت کرده است

معنی بیت: کسی که از روی هفت خط جام شراب می تواند به اسرار دو عالم پی ببرد، از روی نقش و نگار خاک هم می تواند اسرار جام جهان نما را بیان کند. مراد آنکه کسی که پایش به میخانه باز می شود و به اسرار خانقه پی می برد در واقع به اسرار دو عالم پی برده است و حتی سر جام جهان نما را هم می فهمد.

ورای: بیشتر از، غیر از

طاعت دیوانگان: اطاعت از عاشقان. مراد از دیوانگان پیر و مراد است که عاقلی را گناه می داند

مَطَلَب: طلب نکن، نخواه

شیخ: مرشد . پیر

معنی بیت: غیر از مریدی و اطاعت از  پیر و شیخ مذهب رندان که عاقلی را خطا و اشتباه می داند از ما چیزی نخواه.

نرگس سالقی: استعاره از چشم ساقی

به جان: برای جانم

امان نخواست: پناه نخواست. زنهار نخواست. فرصت و زمان نخواست

شیوه: روش

ترک دل سیه: مراد از ترک ساقی و مراد از دل سیه مردمک چشم است. عاشق سنگدل

معنی بیت: از چشمان سیاه و مست و خونریز ساقی، برای جان خود امان و پناه نخواستم چون از شیوه و رفتار آن عاشق سنگدل و بی رحم فهمیدم که امان و پناهی در کار نیست.

جور: [ ج َ / جُو ] ظلم، ستم . تعب و رنج . نام یکی از خطوط جام جم که خط لب جام و پیاله باشد، و پیاله ٔ جور بمعنی پیاله ٔ مالامال است چه هرگاه حریف را دانسته پیاله ٔ مالامال بدهند تا مست شود بیفتد و بی شعور گردد به او جور و ستم کرده خواهند بود

کوکبِ طالِع: ستاره بخت و اقبال . ستاره ای که در هنگام تولد هر کس طلوع می کند و سعد و نحس بودن بخت و اقبال را مشخص می کند

ناهید: ستاره ٔ زهره را گویند و مکان او فلک سیم است و اقلیم پنجم بدو تعلق دارد و آن را رقاصه و مطربه ٔ فلک گویند.آناهیتا.

مَه: مخفف ماه است.

معنی بیت: هنگام سحر از نحسی و بدشگونی ستاره بخت و اقبالم چنان گریه کردم که که صدای گریه ام به همه افلاک رسید.