آکادمی فن بیان

آموزش لحن دکلمه	مشاوره رایگان فن بیان	نقشه راه فن بیان

.

.
غزل 33 حافظ با خلوت گزیده را به تماشا چه حاجت است آغاز می شود. وزن غزل خلوت گزیده را به تماشا ، مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف) می باشد. در ادامه می توانید متن کامل غزل و همچنین معنی لغات و شرح و تفسیر ابیات را مشاهده کنید. شرح و تفسیر برگرفته از کتاب شرح سودی بوسنوی بر حافظ ترجمه دکتر عصمت ستارزاده می باشد. ضمنا می توانید از فایل pdf متن، معنی و تفسیر غزل 33 حافظ استفاده کنید.

آنچه در ادامه می خوانید:

1- متن غزل

2- دکلمه غزل

3- شرح و تفسیر غزل

4- معنی لغات

متن غزل 33 حافظ

دکلمه غزل 33 حافظ

دکلمه غزل خلوت گزیده را به تماشا چه حاجت است با صدای استاد حسین زند

شرح و تفسیر غزل 33 حافظ

خلوت گُزیده: عزلت نشین

تماشا: سیر و سیاحت، راه رفتن و گردش کردن و به اطراف نگریستن

چه حاجت است: چه نیاز است

صحرا: دشت، زمین هموار

معنی بیت: عزلت نشین و گوشه نشین را چه نیازی به سیر و سیاحت و گردش و تفریح است. وقتی کوی و برزن یار و دلبر هست چه نیازی به دشت و صحرا است.

به حاجتی: قسم به حاجت و نیازی که داری

دَمی: لحظه ای

معنی کاخِر: در پایان، در نهایت . آخِر به معنای پایان، فرجام و نهایت است و آخَر به معنای دیگری است.

معنی بیت: ای دلبر و معشوق من، به همان حاجت و نیازی که از خدا داری تو را قسم می دهم که یکبار هم از منِ عاشق بپرس که چه مقصود و آرزویی داری.

پادشاهِ حُسْن: پادشاه خوبان، مراد یار و دلبر است که سرآمد همه خوبرویان است

سوختیم: عزاب کشیدیم، درد کشیدیم

آخِر: پایان، فرجام، سرانجام

معنی بیت: ای پادشاه خوبان، ای یار و دلدار من، از فراقِ وصالِ دیدار ِتو، عذاب دیدیم و درد کشیدیم. محض رضای خدا از این درویش فقیر مفلس هم بپرس که چه می خواهد.

اَرْبابِ حاجَت: نیازمند، محتاج، حاجتمند

زبانِ سوال نیست: توان سوال کردن نیست، جرات پرسیدن نداریم

در حضرتِ کریم: در بارگاه و آستان بزرگ و بخشنده ای چون تو

تَمَنّا: آروز، تقاضا، خواهش

معنی بیت: ما نیازمند و محتاجیم ولی جرات و قدرت تقاضا و استدعا نداریم. مگر نه این است که در درگاه و آستان بزرگ و کریم و بخشنده نیازی به بیان حاجت نیست. حاصل کلام آنکه کریمان و بزرگان بدون عرض حاجت، خود اظهار کرامت و مودت می کنند.

گَرَت قَصْدِ خونِ ماست: نیّت کشتن ما را داری

رَخْت: اسباب خانه ، سامان

یَغْما: چپاول؛ تاراج؛ غارت

معنی بیت: اگر قصد کشتن ما را داری نیازی به توجیه و تاویل نیست. متاع و اسباب خانه دل من برای توست نیازی به چپاول و غارت نیست. هر چه صلاح می دانی عمل کن.

جامِ جهان نما: [ م ِ ج َ/ ج ِ ن ُ / ن ِ / ن َ ] جام جم . جامی که همه ٔ عالم در آن نموده میشد. دکتر معین در مقاله ٔ خود به عنوان «جام جهان نما» نویسد: در نظم و نثر پارسی بارها از جامی بنام «جام جهان نما» و اسامی دیگر «جام کیخسرو، جام جم ، جام جمشید، جام گیتی نما، جام جهان بین ، آئینه ٔ سلیمان ، آئینه ٔ سکندر و غیره » یاد کرده اند و فرهنگ نویسان گفته اند: جامی بوده است که احوال خیر و شر عالم از آن معلوم میشد .

ضَمیرِ مُنیرِ دوست: دل روشن و آگاه و بیدار یار

اظهارِ احتیاج: بیان حاجت، گفتن نیاز

معنی بیت: دل روشن و آگاه و بیدار یار خود مانند جام جهان بین است که احوال خیر و شر عالم در آن معلوم است. پس دیگر چه نیازی به بیان حاجت است که یار خود می داند و اگر بخواهد پاسخ می دهد.

آن شد: آن زمان گذشت

بارِ مِنَّت بُرْدَن: تحمل منت . منت پذیرفتن . منت کشیدن . مرهون لطف و احسان کسی بودن . نیکی و نعمت کسی راپذیرفتن و سپاسگزار وی بودن

مَلّاح: کشتیبان، ملوان، دریانورد

گوهَر: سنگ گران‌بها از قبیل مروارید، الماس، یاقوت، فیروزه و امثال آن‌ها که در این جا به نظر مروارید می رسد که از دریا به دست می آید

معنی بیت: آن زمان گذشت که برای یافتن مروارید منت کشتیبان را می کشیدم. حال دیگر مروارید را یافته ام و نیازی به کشتیبان ندارم. گوهر استعاره از یار است. دریا استعاره کوی جانان و ملاح استعاره از رقیب و نگهبان یار است. حاصل کلام آنکه گذشت زمانی که برای دیدار یار منت رقیب را می کشیدم. وصال یار حاصل شده است و دیگر نیازی به رقیب نیست.