آکادمی فن بیان

آموزش لحن دکلمه	مشاوره رایگان فن بیان	نقشه راه فن بیان

.

.
غزل 25 حافظ با شکفته شد گل حمرا و گشت بلبل مست آغاز می شود. وزن غزل شکفته شد گل حمرا ، مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلات (بحر مجتث مثمن مخبون) می باشد. در ادامه می توانید متن کامل غزل و همچنین معنی لغات و شرح و تفسیر ابیات را مشاهده کنید. در شرح و تفسیر از کتاب شرح سودی بوسنوی ، شرح حافظ دکتر خطیب رهبر، دکتر عبدالحسین جلالیان و شرح شوق دکتر حمیدیان بهره گرفته شده است. ضمنا می توانید از فایل pdf متن، معنی و تفسیر غزل 25 حافظ استفاده کنید.

آنچه در ادامه می خوانید:

1- متن غزل

2- دکلمه غزل

3- شرح و تفسیر غزل

4- معنی غزل و لغات

متن غزل 25 حافظ

دکلمه غزل 25 حافظ

دکلمه غزل شکفته شد گل حمرا و گشت بلبل مست با صدای استاد حسین زند

شرح و تفسیر غزل 25 حافظ

اختلاف نسخ: در ضبط مرحوم خانلری، خمری ثبت شده است که به معنای شرابی رنگ است. در ضبط قزوینی حمرا آمده است. از آنجا که گلی به نام خمری وجود ندارد به نظر می رسد ضبط قزوینی صحیح‌تر است. همچنین در ضبط خانلری به جای باده‌پرست ، وقت‌پرست آمده است.

گل حَمْرا: گل سرخ.

گشت بلبل مست: مستی بلبل به معنای از خود به خود شدن و آواز خواندن بلبل است

صَلای سَرْخوشی: دعوت به میگساری و عیش و نوش

صوفی: درویش، پیرو طریقه تصوف

بادِه‌پَرَست: شرابخوار، میگسار

معنی بیت: گل سرخ شرابی رنگ شکفته شد و بلبل از خود بی خود شد و نغمه سرایی کرد. ای صوفیان این آواز بلبل دعوت به باده نوشی و میگساری و زمان عیش و عشرت است.

جامِ زُجاجی: ظرف شیشه ای

طُرْفِه: هر آنچه تو را تازه کند و به شگفتی افکند، عجیب، شگفت‌آور

معنی بیت: بنیاد توبه زاهدانه که چون سنگ خارا محکم و استوار بود ببین که جام شراب با چه شگفتی ای آن را شکست و ویران کرد.

باده: هم به معنای خورشید است و هم به معنای محبت. در اینجا به ایهام ذکر شده است

بارگاهِ اِسْتِغْنا: درگاه بی نیازی که کنایه از بارگاه خداوند است

پاسبان: اسم یا صفت مرکب از پاس و بان است. آنکه مامور حفظ جان امرا و ملوک است و در درگاه آن ها نگهبانی می دهد. قراول . نگهبان

معنی بیت: شراب بیاور که در درگاهِ بی نیازی جانان، همه عاشقان و بندگان، چه شاه و چه نگهبان، چه عاقل و زیرک و بیدار، چه مست و ولنگار فرقی ندارد. همه طالب یار و دلدارند و یار هم بی نیاز از همه. مخلص کلام آنکه همه در طلب یارند چه هشیار چه مست

رِباطِ دودَر: رباط به معنی کاروانسرا است و رباط دودر کنایه از دنیا است که یک در آن تولد و در دیگر آن مرگ است.

رحیل: کوچ کردن . اینجا کنایه از مردن است

رواق: [ رِ / رُ ] ایوان، پیشگاه

طاق: سقف محدب

رَواق و طاقِ مَعیشَت: منظور خانه برای زندگی است

معنی بیت: چون در این دنیا از مرگ گریزی نسیت دیگر چه فرقی می کند که سقف خانه ات بلند و شاهانه باشد یا کوتاه و فقیرانه

مَقامِ عیش: با شادمانی و سرخوشی زیستن

بَلا: از بلاء به معنای آزمون و امتحان و آزمایش است. رنج و محنت و گزند

عهد اَلَست: پیمانی که خداوند در روز الست از بندگانش گرفته که مٲخوذ از قرآن کریم: «اَلَستُ بربِّکُم؟ است.

معنی بیت: زندگی در این دنیا توام با رنج و مشقت و سختی است را که زندگی فرزندان آدم در روز الست چنین مقدر شده است.

هست و نیست: کنایه از مال و منال و دارایی و ثروت است

ضمیر: [ ض َ ]  درون دل، باطن انسان، وجدان

کَمال: آخرین حد چیزی ، نهایت

معنی بیت: به خاطر مال و دارایی و فقر و ثروت خود را آزار مده و خوش باش و شاد زندگی کن که نهایت هر چیزی مرگ و فنا و نابودی است.

شُکوهِ آصِفی: جاه و جلال وزارت و حکمرانی . اشاره به عاصف برخیا وزیر مقتدر حضرت سلیمان دارد

اسبِ باد: اشاره به داستان حضرت سلیمان و اینکه باد مرکب سلیمان بوده است دارد

مَنْطِقِ طِیْر: زبان پردندگان . کنایه از داستان حضرت سلیمان که زبان پرندگان را می دانست

به باد رفت: از بین رفت

خواجه: منظور حضرت سلیمان است

طرفه بستن: بهره بردن

معنی بیت: حضرت سلیمان با آن همه هیبت و شکوه و جلال و جبروت وزارت و فرمانروایی بر بادها و دانستن زبان پرندگان مرد و هیچ بهره ای از قدرتش نبرد.