آکادمی فن بیان

آموزش لحن دکلمه	مشاوره رایگان فن بیان	نقشه راه فن بیان

.

.
غزل 20 حافظ با روزه یک سو شد و عید آمد و دل ها برخاست آغاز می شود. وزن روزه یکسو شد و عید آمد ، فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف) می باشد. حافظ این غزل را به همراه دو غزل دیگر که با مطلع ساقیا آمدن عید مبارک بادت و ساقی بیار باده که ماه صیام رفت، هر سه را به مناسبت ماه رمضان گفته است.

در ادامه می توانید متن کامل غزل و همچنین معنی لغات و شرح و تفسیر ابیات را مشاهده کنید. شرح و تفسیر برگرفته از کتاب شرح سودی بوسنوی بر حافظ ترجمه دکتر عصمت ستارزاده می باشد. ضمنا می توانید از فایل pdf متن، معنی و تفسیر غزل 20 حافظ استفاده کنید.

آنچه در ادامه می خوانید:

1- متن غزل

2- دکلمه غزل

3- شرح و تفسیر غزل

4- معنی لغات

متن غزل 20 حافظ

دکلمه غزل 20 حافظ

دکلمه غزل روزه یک سو شد و عید آمد و دل ها برخاست با صدای استاد حسین زند

شرح و تفسیر غزل 20 حافظ

روزه یک سو شد: ماه رمضان تمام شد

عید آمد: مراد عید فطر است که مسلمانان در پایان ماه رمضان جشن می گیرند

دل ها برخاست: دل ها به جوش و خروش آمد . دل ها به شوق آمدند

مِی: شراب

خُمْخانه: شرابخانه . میکده . میخانه

می باید خواست: باید درخواست کرد، باید طلب کرد

معنی بیت: ماه رمضان تمام شد و عید فطر فرا رسیده است و دل های عاشقان سر کیف آمده است. شراب ها هم رسیده است و آماده نوشیدن است. پس وقت میگساری است و شراب باید خواست.

نُوبِه: نوبت

زُهْدْفُروشان: زهدفروشنده . متظاهر به زهد. کسی که تظاهر به زهد و تقوی کند بی آنکه زاهد باشد

گِرانْ جان: سخت گیر . بداخلاق . لجوج . کسی که همنشینی و سخن گفتنش بر دیگران ناگوار باشد

رِنْدی: انکار اهل قید و صلاح و عدم توجه به ظواهر مسائل شرعی . لاابالی گری . بی قیدی

طَرَب کردن: شادی کردن . خوشدلی کردن

معنی بیت: با رسیدن عید وقت و زمانِ سروریِ زاهدانِ ریایی تمام شد و زمانِ شادی و میگساریِ رندان و عاشقان رسیده است.

مَلامَت: بدگویی، تقبیح، توبیخ، زخم زبان، سرزنش، سرکوفت، شماتت، طعنه، عتاب، نکوهش

باده: شراب

بی خردی: سفاهت . بی عقلی

معنی بیت: سرزنش و شماتتِ رند و عاشقی که با شعف و شادی، شراب می نوشد چه معنایی دارد؟ این چه خطا و اشتباهی است که از سر سفاهت و بی عقلی انجام می شود؟ حاصل کلام آنکه در مذهب ما باده حلال است و برای عاشقان و رندان، میگساری و شراب خواری گناه نیست.

باده نوشی: یا یای نکره است به معنای یک باده نوش یا یک شراب خوار . در دکلمه آکسان روی “نوش” است

روی و ریا: تظاهر و خودنمایی . ریاکاری . ظاهرسازی

زهدفروشی: یا یای نکره است به معنای یک زهدفروش و در دکلمه آکسان روی “روش” است

معنی بیت: گناه شرابخواریِ بدون تظاهر و ریا و دورویی کمتر از عبادت و نماز همراه با خودنمایی و تظاهر و ریاکاری است.

حریفانِ نِفاق: طرف حقه باز و دغل

عالِمِ سِرّ: دانای اسرار، کنایه از خالق یکتا است

گواست: شاهد است

معنی بیت: ما رندان و عاشقان اهل دورویی و تظاهر و خودنمایی نیستیم. خداوند عالم که دانای اسرار است هم شاهد صدق این مدعا است.

فَرْضِ ایزد: آنچه را که خداوند واجب کرده

بُگُزاریم: انجام دهیم، به جا آوریم

رَوا نیست: جایز نیست. حلال نیست

معنی بیت: آنچه خداوند واجب کرده است را به جا می آوریم و به کسی هم ظلم و ستم نمی کنیم و هر چه را که خداوند حلال و جایز ندانسته ما هم بپذیریم و بر خلاف آن عمل نکنیم.

چه شود: طوری نمی شود. استفهام انکاری است

قَدَح: پیاله شراب

باده: شراب

خونِ رَزان: اگر من و تو چند پیاله شراب بخوریم هیچ اتفاقی نمی افتد و ستمی بر کسی نمی رود، چرا که شراب از خونی است که در درخت انگور جاری است و از خون انسان نیست. مراد آنکه کسانی که شراب می خورند حق الله بدهکارند ولی کسانی که نانشان در ریختن خون انسان ها و ظلم و ستم به آن هاست، حق الناس بدهکارند و آن هزار بار بدتر است شرابخواری است.

معنی بیت: از ازل ما را جزو سعدا خلق نکردند که اسم مان به نیکی شهره شود. حال اگر تو این را نمی پسندی کم ازلی خداوند را تغییر بده.